Crna Gora je nastala na kamenu i od kamena. U tragovima njene (naše) prošlosti duboko su se usjekla dva Petra, Njegoš i Lubarda. Osvrćući se na njihovo djelo, na Bescu, iznad Vira i jezera, Petar Vujošević i Milun Lutovac pokušaće da mu dodaju jedan lični pogled. Naime, Multimedijalni program „O Njegošu i Lubardi“ biće realizovan u okviru Likovnog programa Barskog ljetopisa, u srijedu, 12. jula, na Virpazaru (tvrđava Besac) sa početkom u 19h. Program će se sastojati od dva dijela: izložbe Petra Vujoševića „Naša tvrda postojbina“ koja će moći da se obiđe do 26. jula i promocije knjige Miluna Lutovca „Stih i slika“ . O knjizi će govoriti: prof. dr Saša Brajović, mr Petar Vujošević i autor.
Petar Vujošević živi i radi u Baru i Beogradu. Diplomirao je slikarstvo na Fakultetu likovnih umjetnosti u Beogradu i magistrirao na istom fakultetu – zidno slikarstvo. Takođe, diplomirao je žurnalistiku na Fakultetu političkih nauka u Beogradu. Član je ULUCG-a, ULUPUDS-a, AIMC-a (Međunarodno udruženje za moderni mozaik).
Samostalno je izlagao u Baru, Beogradu, Budvi, Podgorici, Pančevu, Zrenjaninu, Petrovcu…Na festivalu Barski ljetopis do sada je realizovao autorske projekte: Jedan drugi svijet (2004), Da, voda (2002), Legenda o gvožđu (2001) i Kamen je znamen (2000).
Autor je i osnivač Beogradskog festivala mozaika (2016) i Festivala Virski (2015. i 2016) kao i projekata Putevi umjetnosti i Mozaik malog formata (održava se u Beogradu od 2006)
Bio je osnivač i član grupe Ametist (2001- 2014) sa kojom je realizovao mnoge izložbe i projekte. Već petu godinu za redom vodi Ljetnju školu mozaika u Starom gradu Baru.
Dr Saša Brajović je profesor na Odjeljenju za istoriju umjetnosti Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu i Fakultetu umjetnosti Univerziteta Donja Gorica. Predaje istoriju evropske umjetnosti od 15. do 20. vijeka. Bavi se fenomenima i konceptima vizuelne kulture od renesanse do impresionizma. Težište njenog naučnog interesovanja je vizuelna kultura Crne Gore, posebno Boke Kotorske. Posvećena je fenomenu identiteta, njegove kontekstualizacije i vizualizacije, kao i percepciji i interpretaciji evropskog umjetničkog nasljeđa u oblasti jugoistočne Evrope.
Među nekoliko objavljenih knjiga izdvajaju se monografija Njegoševo veliko putovanje, Meditacije o vizuelnoj kulturi Italije koja se primarno odnosi na Njegošev boravak u Italiji od 1850. do 1851. godine, uz osrvt na njegove dvije prethodne posjete Veneciji, 1844. i 1847. godine i U Bogorodičinom vrtu, Bogorodica i Boka Kotorska – barokna pobožnost zapadnog hrišćanstva (2006).
Iz recenzije knjige Stih i slika, Miluna Lutovca (autor: Petar Vujošević)
„Kada sklopimo ovu knjigu koja se bavi uticajem Njegoševog djela na djela slikara, domaćih i izvanjaca, najjači utisak koji ostaje jeste taj da je ovo jedna veoma hrabra knjiga. Hrabra po stavu koji iznosi i po načinu kako ga iznosi.
…Za izvanjce, Crna Gora je u XIX vijeku bila jedna egzotična zemlja (da podsjetimo – to je vrijeme romantizma) nadomak Evrope, a ipak utopljena u Tursko carstvo. Lako se do nje stizalo, par sati uzbrdo od Kotora. Egzotika življenja, egzotika običaja, nošnje i oružja, iznad svega egzotika i ideal borbe za slobodu, „strašne borbe“ s carevinom koja je legla preko pola svijeta.
Kada pomislimo na Lubardine slike, iskrsne jedna gama boja od srebrenkasto sivih, sinjih, pastelno plavih, azurnih do modrih i svijetlo ljubičastih, a to je upravo boja svjetlosti koju reflektuje kamen ovog podneblja. Te stijene, suština ovog predjela i jesu najznačajniji Lubardin motiv. Njegove slike su ovaploćenje jednog nacionalnog pejzaža, u smislu u kojem je, recimo, Vermerov Pogled na Delft ovaploćenje holandskog pejzaža: spuštena linija horizonta i dominantno nebo ispunjeno izmaglicom biserne svjetlosti, toliko karakterističnom za Vermerove slike, ali i za predjele Holandije. Poigravajući se ovim faktima, M. Lutovac nenametljivo, ali upečatljivo opisuje Njegoševe stihove kroz Lubardinu prizmu: „Njena tužbalica (sestre Batrićeve), koja se kao rasuto srebro, razliva predjelom…“. Tako se stvara jedan vrtlog tumačenja Lubarde iz Njegoša i Njegoša iz Lubarde…
Knjiga Stih i slika stavlja nas pred tri velike teme Crne Gore: prvo – kamen, zatim – žena i treće – dostojanstvo.