U četvrtak, 29. juna, na sceni u Starom Baru od 21.30h nastavlja se pozorišni program Večernje scene Ljetopisa, gostovanjem Ateljea 212 iz Beograda, sa predstavom Borisa Liješevića – „Pijani“. Karte za predstavu su, kao i inače, u prodaji svakog dana od 10-12h i 17-21h na biletarnicama u Domu kulture (osim na dan igranja predstave u popodnevnom terminu) i u Starom Baru. Cijena ulaznice je 5 eura.
Atelje 212, Beograd
Autor: Ivan Viripaev
Prevod sa ruskog: Novica Antić
Režija: Boris Liješević
Scenografija: Aleksandar Denić
Kostimografija: Maja Mirković
Kompozitor: Aleksandar Kostić
Asistent reditelja: Nevenka Rajković
Organizacija: Jelena Tvrtković i Jovana Pavić
Igraju: Marta Bjelica, Nebojša Ilić, Jelena Đokić, Isidora Minić, Bojan Žirović, Svetozar Cvetković, Marko Baćović, Dara Džokić, Nenad Ćirić, Branka Šelić, Vuk Jovanović, Dejan Dedić, Branislav Trifunović, Strahinja Blažić, Jelena Petrović
O predstavi
Najnovija drama jednog od trenutno najizvođenijih ruskih i evropskih savremenih dramskih pisaca – Ivana Viripaeva, Pijani, smještena je negdje na Zapadu, u nekom od današnjih velegrada, gdje je 14 likova (bankari, menadžeri, dobrostojeći sloj savremenih tehnokrata i intelektualaca, plus jedna prostitutka), zbog različitih razloga i povoda, pijano. Međutim, to pijanstvo je samo maska, preko koje oni mogu da se osmjele i kažu istine koje čak ni sami sebi ne smiju trijezni da priznaju, istine koje otkrivaju koliko besmisleno, ništavno i podlo žive. U tom “kolektivnom monologuu” neki od njih ipak dolaze do saznanja, da na svijetu postoji i nešto drugo, nešto zbog čega vrijedi živjeti, a to su ljubav i nada.
Pijani sadrže u sebi opomenu i poziv svima nama da se više ne bojimo i da se konačno prepustimo životu – da prestanemo da se plašimo da volimo, da opraštamo, da mijenjamo sebe i svijet oko sebe. Pijani su filozofska komedija o otkrivanju i samospoznaji. Nije onda slučajno što je moto ove drame pjesma Omara Hajama Rubaije:
(…)
Pođi sa Hajmom, pusti mudre priče
Sigurno je samo da život promiče.
Jedno je istina, ostalo je tek laž:
Cvet kad jednom uvene, više ne niče.
Pitanja su mnoga, a koje je preče:
Ko smo, kud idemo – to niko ne reče.
Da l’ smo vetar što nasumce duva
ili kao reka što bez cilja teče.
Primakav’ krčag usnama dvema
pitah se šta mi sudbina sprema.
Čuh: usna usni šaptaše tiho –
“Pij, jer kad umreš – povratka nema!”
Pij! Što da se žalim uzvišenom Bogu
Što vreme protiče ispod naših nogu!
Za “sutra” nerođen, a za “juče” mrtav,
Uživam za “danas” – to jedino mogu. (…)
Riječ kritike
“(…) Filozofska komedija Pijani svakako stilom i temama umnogome podseća na ranije tekstove Viripajeva ali i na opsesivne teme ruske dramaturgije i umetnosti uopšte – potraga za smislom života, božanska promisao, čovekovo mesto u univerzumu, strah od konačnosti egzistencije, (ne)mogućnost ljubavi, oprost i tome slično. Likovi u drami se možda zovu Karl i Linda, možda se sve i dešava u Nemačkoj, ali grozničava i lucidna razmišljanja likova zvuče tako poznato ruski da su poređenja sa klasicima književnosti praktično neizbežna. I kao što je Nabokov optuživao Dostojevskog da su u njegovim romanima svi filozofi, od grofa do konjušara, tako su i u Pijanima svi likovi, od menadžera pa do prostitutke, dovedeni do stanja egzistencijalne groznice u kome se jedinka emotivno i duhovno ogoljuje. Alkohol je ovde samo medij preko kojeg pojedinac lakše (ili direktnije) dolazi do tačke da postavi pitanja koja ga suštinski muče. Viripajev svoje likove posmatra sa oštrom ironijom, povremeno čak i podsmehom, ali istovremeno prema njima oseća nepatvorenu nežnost, empatiju, koja proizilazi iz dubokog razumevanja stanja u kome se nalaze. Spektar tema je naravno ruski pretenciozan, ali iskrenost i duboka posvećenost autora traganju za uzrocima anksioznosti modernog čoveka ipak čini ovaj tekst izuzetnim.
U gotovo koreografski razigranoj režiji Borisa Liješevića svi ti aspekti teksta dolaze do punog izražaja. Kao i autor, i reditelj shvata svu bizarnost situacija u kojima se likovi nalaze, kao i autor, i on uspeva da ih istovremeno učini smešnim i dirljivim. Ta koreografska preciznost i maštovitost, taj pronađeni ritam u tekstu, svakako je bila neophodna i posebno uspešna dimenzija u rediteljskom tumačenju. U tome mu je umnogome pomogao posebno inspirisani glumački ansambl koji vešto balansira u „over the top” pristupu, gde se preterivanje podrazumeva i gde samo nijanse čine da čitav koncept ne završi u kemp parodiji. Izvanredni Bojan Žirović uspeva da uskladi preciznost jednog slepstik komičara sa dubokom emotivnošu i snažnom ekspresivnošću. Ostali ne zaostaju mnogo, posebno mlađi deo ansambla čija imena i te kako treba zapamtiti (Marta Bjelica, Dejan Dedić, Strahinja Blažević, Vuk Jovanović). Upečatljiva i funkcionalna scenografija Aleksandra Denića i značenjski jasni kostimi Maje Mirković samo upotpunjuju pozitivan utisak.”
Boban Jevtić, Nin
Autor
Ivan Aleksandrovič Viripajev, reditelj i dramski pisac, rođen je 1974. u sibirskom gradu Irkutsku. Umjetnički je direktor moskovskog pozorišta „Praktika”. Proslavio se dramama Snovi, Kiseonik i Život br. 2 koje su izvođene u pozorištima Rusije, Poljske, Njemačke, Izraela, SAD, Srbije, Francuske. Njegova drama Jul, koja je prevedena i u Srbiji, izvođena je u pozorištima Rusije, Ukrajine, SAD, Nemačke, Estonije, Velike Britanije.
Drama Pijani premijerno je izvedena u Schauspielhaus u Dizeldorfu, po čijoj narudžbini je i pisana, u režiji Viktora Rižakova, moskovskog reditelja i umjetničkog direktora Centra „Mejerholjd”, a u Rusiji se izvodi u MHAT-u.
Živi u Moskvi i Varšavi.
Reditelj
Boris Liješević rođen je 1976. u Beogradu, a odrastao je u Budvi gdje je završio osnovnu školu i gimnaziju. Na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu apsolvirao je 1999. srpsku književnost i jezik, a 2004. diplomirao je režiju na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, gdje i danas na katedri za intermedijalnu režiju radi kao samostalni stručni saradnik.
Kao asistent režije sarađivao je na predstavama najpoznatijih srpskih redatelja, kao što su Jagoš Marković, Bora Drašković, Ljuboslav Majer, a više je godina kao asistent ili saradnik radio na predstavama Tomija Janežiča. Trostruki je stipendista Gete instituta u Beogradu, a u sklopu stipendije 2005. učestovao je na skupu Forum Junger Buhenangehoeriger u okviru festivala Theatertreffen u Berlinu. Nekoliko je godina bio saradnik Zagrebačkoga glumačkog studija.
U dosadašnjemu samostalnom profesionalnom rediteljskom radu susretao se s različitim naslovima, autorima i smjerovima. Uveliko ga zanimaju savremeni regionalni i evropski autori: David Harrover Prisutnost (Atelje 212, Beograd), John Osborne Osvrni se gnjevno (Centar za oblikovanje vremena, Pančevo u koprodukciji s Narodnim pozorištem iz Beograda), Lutz Hübner Greta str.89 (Srpsko Narodno pozorište, Novi Sad), Olja Lozica Ogrebotine (Međunarodna dramska kolonija HC ITI, Grožnjan 2011), Fedor Šili Čarobnjak (Narodno pozorište Sombor), Ksenija Dragunska Osjećaj brade (Teatar Komedija, Skopje), Igor Štiks Brašno u venama (Sarajevski ratni teatar).
Nekoliko predstava radio je prema dramatizacijama romana: Opštinsko dete Branislava Nušića u Narodnom pozorištu u Kikindi, Jare u mleku Jurija Poljakova u Pozorištu mladih u Novome Sadu, Elijahova stolica Igora Štiksa u Jugoslovenskom dramskom pozorištu u Beogradu i na sarajevskom Mess-u, Upotreba čoveka Aleksandra Tišme i mnoge druge. Značajan dio njegovoga opusa čini rad u dokumentarnome pozorištu, u kome autorski projekti nastaju snimanjem tematskih razgovora s odabranim anonimnim sagovornicima.